در پی تحلیل تاریخی عصر پیش از «دورۀ آشوب» و نقش ایل و اویماقات قاجار در دوران سلطنت صفویه، زندگی جدید بخش عظیمی از قاجاریان سکونت یافته در استرآباد و مازندران مورد پژوهش قرارگرفت و در این مجلد (2) شرح و بیان مختصر آن به نگارش درآمده است.
دوران آشوب، یعنی روزگار پس از سقوط صفویه تا استقرار پادشاهی قاجاریه، یکی از اعصار ویژه ی «ملوک الطوایفی» ایران است که با دوره های همانند گذشته، تفاوت های زیاد دارد. در این عصر قدرتمندی اروپاییان به لحاظ علمی و فنّی و سلطه طلبی های آنان در مشرق زمین و به طور خاص ایران ممیزه ای پدیدآورده که در دراز مدت توانسته است صبغه ی حکومتگری تاریخی ایران را دگرگون سازد. همچنین این دوره با کشاکش های قومی و منطقه ای و کشمکش های مسلحانه ی ایلات و عشایر هم زمانی دارد و با درنظرگرفتن اختلافات مذهبی شیعی و سنّی، و عدم امنیت اقتصادی و انسانی و احساس نگاهداشت حدود و ثغور و استقلال، موقعیتی را پیش آورده است که در تاریخ گذشته ی ایران همانندی نداشته و بی تردید تحلیل و تبیین آن بررسی های دیگری را خواستار است.