گذر از ایران با لباس مبدل و یادداشت‌های شورش هندوستان براساس رویدادهای چهار مأموریت پر ماجرای کلنل چارلز ادوارد استوارت در هند و ایران نوشته شده است.دوره چهل و نه ساله سلطنت ناصرالدین‌شاه ریشه و اساس بدبختی‌های کشور ایران می‌باشد در این دوره پرآشوب که دو دولت مقتدر روسیه و انگلیس سرگرم مبارزه و کشمکش بودند و هر یک برای پیشرفت نفوذ و اقتدار به خود تلاش و فعالیت می‌کردند درباریان و رجال ناصری به عیاشی و خوش‌گذرانی اشتغال داشتند. تاریخ‌های این دوره که به‌ وسیله نویسندگان متملق درباری نوشته شده حقیقت قضایا را متضمن نیست و مؤلفین مزدور بر روی حقایق تاریخی سرپوش نهاده و صورت وقایع را برگردانده و تحریک کرده‌اند.سفرنامه کلنل استوارت حاوی نکات مهمی از لحاظ رقابت و کشمکش شدید روسیه و انگلیس و ضمناً غفلت و تسامح مقامات ایرانی می‌باشد به صورت کتاب گذر از ایران با لباس مبدل و یادداشت‌های شورش هندوستان (Through Persia In Disguise) منتشر گردیده است.کلنل چارلز استوارت (Charles Stuart)، نویسنده خاطرات که کتاب حاضر براساس آن تهیه شده است فرزند ارشد الجرنون استوارت (نوه لرد گالوی) در سال 1836 م. در سیلان متولد شد. کلنل استوارت در 1890 مدتی کنسول انگلیس در تبریز بود که به خاطر حمایت از ارامنه آن شهر حوادثی برایش اتفاق افتاد که مجبور شود استعفاء دهد و به انگلستان برگردد.